|
ترجمه ی این متن را به دوست گرامیم دکتر صادق نباتچیان
تقدیم می دارم.
اندازه گیری کیهان
آزمایش با کهموج نا درست بودن اندازه گیری
ما از کیهان را نشان می دهد. ( ۱۸ مای ۲۰۰۴ ).
نوشته ی مارک پپلو (Mark Peplow)
کیهان به چه بزرگی است؟ این یکی از
قدیمیترین سئوالات علم است، وجواب چیزی است که از » کمی بیشتر از کیهانی که ما می بینیم « تا »
بیکران
» تغییر می کند. تا
کنون کیهان شناسان الگو های تشعشعات کهموج را در
پس- تاب Afterglow )۱) ٬ مهبانگ (
انفجار بزرگ Big-Bang) مورد کنکاش قرار
داده و بسی از آن نا مطمئنی رهائی یافته اند. در اندازه گیری
هائي که آنان کرده اند٬ امکان اینکه
کیهان پهنائی بیش از ۷۸ میلیارد سال نوری داشته باشد مردود
شمرده شده است.
پیشنهادهايی که پیشاپیش حکمروا بود٬ معتقد بر این بود که کیهان می تواند شکل بدور خود پیچیده
ی نسبتاً کوچکی باشد. یا پیشنهاد نسبتاً جدید دیگری که در آن
کیهان دارای شکلی بماننده ی توپ فوتبال است٬
بعنوان مثال دارای این
معنی می تواند باشد که کیهان پهنائي به اندازه ی ۶۰ میلیارد
سال نوری است.
نیل کورنش Neil Cornish که فیزیکدانی از
دانشگاه ایالتی مونتانا٬ بوزمن
Bozman است ، تحقیقاتی را رهبری می کند
که در مجله ی Physical Review Letters
به
چاپ رسیده است٬ وی می گوید: نظریه هائی که در
آن کیهان کوچک شمرده می شود٬ مکان زیادی به کیهان قایل نشده اند.
انتهای فضا
اگر کیهان نسبتاً کوچک باشد
لزومی نخواهد داشت که آشکارا دیده شود چرا که آن ضرورتاً گوشه
ای نخواهد داشت. فضا می تواند در خودش پیچیده باشد٬ درست مثل یک بازی ویدئویی که
شخصیت هایش گهگاهی از صحنه خارج شده و به گوشه ای می روند و
دوباره در جای دیگر به صحنه برمیگردند.
اگر این حالت (واقعاً) وجود داشته باشد٬ نور خواهد توانست ازشیئی
واحد٬ از چندین مسیر به چشم ما
برسد. درست به مانند کسی که از قطب شمال به قطب جنوب از طریق
مسیر های مختلف مستقیمی که در پیرامون سطح منحنی کره ی ما قرار
دارد٬ برود. بنابراین ما قادر
خواهیم بود نور را از یک شیئ از مسیر های مختلف و جدا از هم
ببینیم.
آنچنانکه کورنیش می گوید: در اصل برای ما خنده آور نخواهد
بود که نوری را از زمین ببینیم که تمامی کیهان را پیچ خورده به
چشم ما برسد. بنابراین ما خواهیم توانست زمین را در چهار
میلیارد سال پیش یعنی در زمانی که حیات در آن تازه بوجود
می آمد٬ ببینیم.
برای اینکه پیچ خوردن مسیر نور را مورد آزمایش قرار دهیم.
کورنیش و همکارانش داده هایی را از Wilkinson Microwave
Anisotropy Probe (WMAP) در ناسا NASA ٬ مورد آناکاوی( تحلیل) قرار
دادند٬ که در آن تشعشع کهموجیMicrowave را ردیابی کردند که متعلق به ۳۷۹۰۰۰ سال
بعد از شروع جهان پخش شده بود.
اگر نور از یک شیئ از مسیرهای گوناگون به چشم برسد٬ کاوشگران محاسبه کرده اند که
این نور می تواند الگوهای لکه ای دایروی شکل گرم و سردی از
تشعشعات را بوجود آورد.
کورنیش می گوید: ولی ما
هرگز از نظر آماری دوایری را که به این مورد بخورد بدست
نیاوردیم. بنابراین وی نتیجه می گیرد که کیهان پهناور تر از ۷۸
میلیارد سال نوری است. یعنی خیلی بیشتر از ۲۸ میلیارد سال نوری
که ما می توانیم با تلسکوب هایمان ببینیم.
کورنیش معتقد است که مشاهده ی بیشتر با
WMAP
ما را به یک
اندازه ی مینیمم که تا محدوده ی ۹۰ میلیارد سال نوری می باشد،
بکشد. این پژوهشها در1.5 میلیون کیلومتری از زمین انجام شده٬ که در آن می توان دمائی را
ردیابی کرد که درست ۲۰ میلیونیم درجه در زمینه ی تشعشعات
کهموجی است.
مراجع:
1- Luminet, J. P. et al Nature, 425, 593-595
2-
Cornish, N. J. Spergel, D. N., Starkman, D. N. & Komatsu, E.
preprint, http:arxiv.org/abs/astro-ph/0310233(2004).
3-
Cornish, N. J. , Spergel, D. N., Strkman, D. N. & Komatsu,
E. Phys. Rev. Lett., in press,(2004).
سرویس خبری Nature شرکت
سهامی مک میلان ۲۰۰۴.
نوشته ی :
شیرزاد کلهری
|